Soorten aanbestedingen

De vormen van aanbestedingen

Bij het inschrijven op een aanbesteding is het belangrijk om te weten welke soorten aanbestedingen er zijn en hoe deze van elkaar verschillen. Elke vorm van aanbesteding heeft eigen regels, procedures en toepassingsgebieden. Of je nu ondernemer bent of werkt voor een organisatie die wil deelnemen aan aanbestedingen, het is altijd goed om te weten welke verschillende vormen van aanbestedingen er zijn.

De verschillende soorten aanbestedingen

Er zijn diverse soorten aanbestedingen waarbij weer verschillende procedures en regels aan verbonden zijn. Je komt als geïnteresseerd bedrijf niet voor elke aanbesteding in aanmerking. De vormen die we uitleggen zijn niet allemaal losstaande aanbestedingen. Sommige vormen vallen onder een hoofdcategorie.
De soorten aanbestedingen zijn:

Europese aanbestedingen

Een Europese aanbesteding is verplicht voor opdrachten die een bepaalde drempelwaarde overschrijden, zoals vastgesteld in de Europese richtlijnen. Deze vorm is bedoeld om eerlijke concurrentie te bevorderen binnen de Europese Unie en biedt gelijke kansen voor alle bedrijven in Europa. Er zijn verschillende procedures binnen de Europese aanbestedingen, zoals:

  • Openbare procedure: Iedereen kan een inschrijving indienen.
  • Niet-openbare procedure: Alleen geselecteerde partijen mogen een inschrijving indienen.

Europese aanbestedingen hebben strenge eisen en transparantie is hierbij erg belangrijk.

Meer over de Europese aanbesteding

Nationale aanbestedingen

Als de opdracht onder de Europese drempelwaarden blijft, wordt er vaak gekozen voor een nationale aanbesteding. De regels hierbij zijn minder streng dan bij Europese aanbestedingen, maar het proces blijft open en transparant.

Meervoudig onderhandse aanbestedingen

Bij een meervoudig onderhandse aanbesteding nodigt de aanbestedende dienst meerdere partijen (meestal 3 tot 5) uit om een offerte in te dienen. Dit type aanbesteding wordt vaak gebruikt voor projecten met een beperkte waarde. Het voordeel hiervan is dat de procedure minder complex is dan bij openbare aanbestedingen, maar het nadeel is dat niet alle bedrijven de kans krijgen om mee te dingen.

Meer over de meervoudige onderhandse aanbesteding

Enkelvoudig onderhandse aanbestedingen

Een enkelvoudig onderhandse aanbesteding is de meest eenvoudige vorm van aanbesteding. Hierbij wordt slechts één partij uitgenodigd om een offerte in te dienen. Deze vorm wordt voornamelijk gebruikt bij opdrachten met een lage waarde of wanneer er slechts één geschikte partij is. Hoewel dit proces snel en efficiënt is, biedt het geen gelijke kansen voor andere bedrijven.

Meer over de enkelvoudige onderhandse aanbesteding

Openbare aanbestedingen

Bij een openbare aanbesteding kan elke geïnteresseerde partij een offerte indienen. Dit type wordt vaak toegepast bij grote projecten en biedt maximale transparantie en concurrentie. Het proces is echter tijdsintensief en vereist een gedetailleerde voorbereiding van zowel de aanbestedende dienst als de inschrijvers.

Meer over openbare aanbestedingen

Niet-openbare aanbestedingen

Een niet-openbare aanbesteding verloopt in twee fasen:

  • Een voorselectie waarbij geïnteresseerde partijen zich kunnen aanmelden.
  • Een uitnodiging aan geselecteerde partijen om een offerte in te dienen.

Deze aanpak wordt vaak gebruikt bij complexe projecten waarbij alleen ervaren of gespecialiseerde bedrijven worden toegelaten.

Meer over niet-openbare aanbestedingen

 

Overige soorten aanbestedingen

Naast de standaard soorten aanbestedingen zien we ook een aantal andere typen aanbestedingen terug. Deze aanbestedingsvormen hebben een duurzaam karakter of wijken iets af van de standaard overeenkomsten.

Circulaire aanbesteding

Circulair aanbesteden is een vorm van aanbesteden waarbij duurzaamheid en hergebruik van materialen centraal staan. Het doel is om producten, materialen en grondstoffen zo veel mogelijk in de keten te houden, zonder verspilling. Dit sluit aan bij de principes van de circulaire economie, waarin het verminderen van afval en het optimaal benutten van grondstoffen de belangrijkste pijlers zijn.

Bij circulair aanbesteden wordt niet alleen gekeken naar de kosten en prestaties, maar ook naar de milieueffecten van een product of dienst gedurende de hele levenscyclus. Denk hierbij aan aspecten zoals grondstofgebruik, CO₂-uitstoot en herbruikbaarheid.

Meer over circulaire aanbestedingen

Groene aanbesteding

Groen aanbesteden is een ook vorm van duurzaam aanbesteden. Milieuvriendelijke en ecologische criteria centraal spelen een belangrijke rol in het aanbestedingsproces. Het doel is om producten, diensten en werken in te kopen die bijdragen aan het verminderen van de milieu-impact. Dit kan variëren van het verminderen van CO₂-uitstoot tot het gebruik van duurzame grondstoffen en energiezuinige technieken.

Bij groen aanbesteden kijkt de aanbestedende partij niet alleen naar prijs en kwaliteit, maar ook naar de impact van de opdracht op het milieu. Het is een belangrijk instrument voor overheden en organisaties die duurzaamheidsdoelstellingen willen realiseren.

Meer over groene aanbestedingen

Innovatiepartnerschap

Bij een innovatiepartnerschap werkt de aanbestedende dienst samen met een of meerdere partijen om een innovatieve oplossing te ontwikkelen. Dit type aanbesteding is bedoeld voor situaties waarin de gewenste oplossing nog niet op de markt beschikbaar is. Het proces combineert onderzoek, ontwikkeling en implementatie.

Meer over innovatiepartnerschappen

Raamovereenkomsten

Een raamovereenkomst is een vorm van aanbesteden waarbij een langdurige samenwerking wordt aangegaan met één of meerdere partijen. Binnen deze overeenkomst kunnen gedurende een bepaalde periode opdrachten worden verstrekt zonder dat voor elke opdracht een aparte aanbestedingsprocedure nodig is. Dit is vooral handig bij terugkerende diensten of leveringen.

Meer over raamovereenkomsten

Vragen? neem contact op

Schematisch overzicht soorten aanbestedingen

Ter verduidelijking, de benoemde aanbestedingsvormen zijn niet allemaal lostaande vormen. De aanbestedingen kunnen alvolgt worden gecategoriseerd:

1. Hoofdcategorieën

  • Europese aanbestedingen (boven de drempelwaarden, verplicht volgens EU-richtlijnen)
  • Nationale aanbestedingen (onder de drempelwaarden, volgens nationale regelgeving)

2. Onderverdeling binnen Europese en nationale aanbestedingen

  • Openbare aanbesteding (iedereen mag inschrijven)
  • Niet-openbare aanbesteding (voorselectie, daarna inschrijven)
  • Onderhandse aanbesteding (uitsluitend op uitnodiging)

3. Onderverdeling binnen onderhandse aanbestedingen

  • Enkelvoudige onderhandse aanbesteding (één partij uitgenodigd)
  • Meervoudige onderhandse aanbesteding (meerdere partijen uitgenodigd)

 

Verder

  • Europese aanbestedingen gelden alleen voor opdrachten die de Europese drempelwaarden overschrijden. Binnen Europese aanbestedingen heb je openbare en niet-openbare procedures, en soms een onderhandse procedure als de situatie dat vereist (bijv. bij een zeer specifieke markt).
  • Nationale aanbestedingen gelden voor opdrachten onder de drempelwaarden. Hier gelden ook openbare, niet-openbare en onderhandse procedures.
  • Onderhandse aanbestedingen kunnen zowel op nationaal als Europees niveau voorkomen, afhankelijk van de omstandigheden en regelgeving.

Je zult zelden spreken over een “enkelvoudige Europese aanbesteding”, omdat Europese aanbestedingen doorgaans een breder concurrentieveld vereisen. Enkelvoudige en meervoudige onderhandse procedures komen vooral voor bij nationale aanbestedingen.

Hulp nodig bij aanbestedingen?

Overige vormen

1. Circulair aanbesteden

  • Gericht op hergebruik van materialen en duurzame ketens.
  • Kan worden toegepast binnen openbare, niet-openbare en onderhandse aanbestedingen.
  • Wordt vaak beoordeeld via BPKV-criteria (Beste Prijs-Kwaliteitverhouding).

2. Groen aanbesteden

  • Focus op milieu-impact, energiezuinigheid en CO₂-reductie.
  • Wordt vaak gebruikt in overheidsopdrachten, zoals bouwprojecten en infrastructuur.
  • Kan in elke Europese of nationale aanbesteding voorkomen.

3. Maatschappelijk aanbesteden

  • Gaat over sociale impact, zoals social return on investment (SROI), inclusiviteit en eerlijke arbeidsvoorwaarden.
  • Wordt veel toegepast bij diensten en sociale projecten (bijv. werkgelegenheidstrajecten).
  • Kan zowel bij openbare als onderhandse procedures worden meegenomen.

De juiste aanbestedingsvorm kiezen

Het kiezen van de juiste aanbestedingsvorm hangt af van verschillende factoren, zoals de waarde van de opdracht, de complexiteit en de gewenste snelheid van uitvoering. Voor bedrijven is het belangrijk om de spelregels van elke vorm goed te begrijpen om succesvol in te schrijven.

Hulp nodig bij aanbestedingen?

Het inschrijven op een aanbesteding kan complex zijn. Besteed het uit is jouw partner in het aanbestedingsproces. Wij bieden professioneel advies en ondersteuning bij het opstellen van een winnende inschrijving. Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek en ontdek hoe wij jouw organisatie kunnen helpen om succesvol te zijn bij aanbestedingen.

Hulp nodig bij aanbestedingen?